Η Airbnb, μία από τις πιο αμφισβητούμενες νεοσύστατες εταιρείες, στρέφεται στα δικαστήρια φιλοδοξώντας να προστατεύσει την λειτουργία της σε πόλεις που την πολεμούν.
Η μεγαλύτερη εταιρεία βραχυχρόνιων μισθώσεων παγκοσμίως, ρίχνεται στη μάχη ενάντια σε κανονισμούς που θέλουν να της επιβάλλουν πόλεις στις ΗΠΑ, επιδιώκοντας να αποσαφηνίσει το νομικό της καθεστώς και να προστατεύσει χιλιάδες καταχωρίσεις της. Η Airbnb έχει καταθέσει τουλάχιστον 11 αγωγές εναντίον πόλεων ή κυβερνήσεων από την ίδρυσή της το 2008 και έχει ασκήσει έφεση σε αποφάσεις εναντίον της τουλάχιστον τρεις φορές. Οι μισές από αυτές τις νομικές προκλήσεις, προέκυψαν τα τελευταία δύο χρόνια, σύμφωνα με μια ανάλυση του Bloomberg. Ταυτόχρονα, οι νομικές επιθέσεις εναντίον της Airbnb έχουν επίσης αυξηθεί. Η εταιρεία βρέθηκε αντιμέτωπη με περίπου 230 περιπτώσεις μέχρι τα τέλη του 2019, από μικρές διαφωνίες σχετικά με επιστροφές, μέχρι μυστικές κάμερες στα υπνοδωμάτια.
Καθώς η παγκόσμια πλατφόρμα με πάνω από 7 εκατομμύρια καταχωρίσεις παγκοσμίως, βρίσκεται όλο και περισσότερο σε αντίθεση με τους δήμους που ανησυχούν για τον αντίκτυπό της στη στέγαση και τις τιμές ενοικίασης, η στρατηγική της εταιρείας φαίνεται πως αλλάζει. Από το 2018, η εταιρεία έχει ασκήσει νομικές ενέργειες κατά της Βοστώνης, του Palm Beach County, του Miami Beach και της Νέας Υόρκης. Έχει επίσης όμως βρεθεί στο στόχαστρο πόλεων για τη διαφήμιση παράνομων ακινήτων, μη συμμόρφωσης με κανονισμούς και μη πληρωμής φόρων. Ο εκπρόσωπος της Airbnb, Christopher Nulty, δήλωσε ότι η εταιρεία έχει «αναγκαστεί να αμφισβητήσει νόμους που πιστεύαμε ότι παραβιάζουν ομοσπονδιακά, κρατικά ή τοπικά καταστατικά και το έπραξε μόνο αφότου προσπάθησε να συνεργαστεί εξωδικαστικά με τους δήμους αυτούς».
Γιατί η Airbnb αντιδρά πιο έντονα
Εν μέρει η επιθετικότητα της Airbnb αυξάνεται καθώς εκκρεμείς διαφωνίες, συμπεριλαμβανομένης μιας διαμάχης με τη Νέα Υόρκη, θα μπορούσαν να επηρεάσουν την αποτίμηση αξίας 31 δισεκατομμυρίων δολαρίων καθώς ετοιμάζεται η εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο. Οι επενδυτές που αναστατώθηκαν από την κακή απόδοση εταιρειών τεχνολογίας το περασμένο έτος, παρατηρούν με προσοχή την Airbnb και θέλουν να γνωρίζουν εάν το μέλλον της στην αγορά θα περιοριστεί από ένα αυστηρότερο κανονιστικό περιβάλλον.
Πολλές από τις νεοσύστατες εταιρείες στην οικονομία κοινής χρήσης έχουν επίσης «αντεπιτεθεί» στις πόλεις, όταν δέχθηκαν περιορισμούς. Αλλά εν μέσω γενικού κλίματος ενάντια σε εταιρείες τεχνολογίας, οι κυβερνήσεις ωθούνται να ρυθμίσουν περισσότερο τη βιομηχανία, δήλωσε η Roberta A. Kaplan, δικηγόρος που εκπροσώπησε την Airbnb κατά κυβερνήσεων στο δικαστήριο. «Ως αποτέλεσμα, τα ρυθμιστικά συστήματα καταλήγουν να είναι ημιτελή», είπε. «Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους βλέπουμε να αυξάνονται οι προσπάθειες των εταιρειών τεχνολογίας να διεκπεραιώνουν τις διαφορές τους».
Μερικοί ειδικοί εκτιμούν ότι το μέγεθος και η δημοτικότητα της Airbnb θα την προστατεύσουν από μια ήττα στα δικαστήρια. «Η Airbnb θα αντιμετωπίσει προσπάθειες ρύθμισης σε ολόκληρο τον κόσμο για την επόμενη δεκαετία», δήλωσε ο Aswath Damodaran, καθηγητής στο Stern School of Business του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Αν και ο ίδιος πιστεύει πως η εταιρεία θα καταφέρει να εξομαλύνει την κατάσταση, εκτιμά ότι οι ρυθμίσεις μπορούν να μειώσουν την αποτίμηση της εταιρείας κατά περίπου 10%.
Σε αντίθεση με επιχειρήσεις όπως το Facebook Inc. ή την Alphabet Inc. της Google που λειτουργούν ως επί το πλείστον online, η Airbnb επικεντρώνεται τόσο στον ψηφιακό όσο και στον αναλογικό κόσμο και γι’ αυτό έχει αντιμετωπίσει μια πιο δύσκολη ρυθμιστική και νομική οδό, δήλωσε ο Arun Sundararajan, καθηγητής στο NYU ο οποίος έχει γράψει βιβλία σχετικά με την οικονομία διαμοιρασμού. Η Airbnb συγκαταλέγεται στις τεχνολογικές πλατφόρμες, αλλά οι ισχυροί ανταγωνιστές της στον ξενοδοχειακό κλάδο θέλουν να αντιμετωπιστεί διαφορετικά, επί ίσοις όροις. Επιπλέον, οι κανόνες για τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις καθορίζονται σε τοπικό επίπεδο και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν το περιθώριο να ασκήσουν πιέσεις.
Το Σαν Φρανσίσκο ήταν η πρώτη πόλη που εισήγαγε κανόνες οι οποίοι τελικά υποχρέωσαν την Airbnb να αφαιρέσει καταχωρήσεις που δεν συμμορφώνονταν με νόμους που περιόριζαν τους οικοδεσπότες για την ενοικίαση των σπιτιών τους για 90 ημέρες το χρόνο. Η Airbnb μήνυσε την πόλη, αλλά το 2017 συμφώνησε να συμμορφωθεί με μια τροποποιημένη έκδοση του νόμου, η οποία απαγόρευσε στην εταιρεία να κρατήσει τις παράνομες καταχωρήσεις. Η υπόθεση κόστισε στο Σαν Φρανσίσκο περίπου 330.000 δολάρια σε νομικά έξοδα, σύμφωνα με την πόλη, αλλά το τίμημα για Airbnb ήταν μεγαλύτερο. Ένα χρόνο μετά την έναρξη ισχύος αυτών των κανονισμών, η Airbnb αναφέρει ότι οι καταχωρίσεις μειώθηκαν κατά περίπου 22%.
Χιλιάδες καταχωρίσεις εξαφανίστηκαν και στη Βοστώνη στα τέλη του περασμένου έτους λόγω μιας παρόμοιας ρυθμιστικής αλλαγής. Στη Νέα Υόρκη, αξιωματούχοι της πόλης εκτιμούν ότι τουλάχιστον 35.000 καταχωρήσεις Airbnb θα μπορούσαν να βρεθούν απέναντι από τους τοπικούς νόμους που απαγορεύουν την ενοικίαση ολόκληρων διαμερισμάτων για λιγότερο από 30 ημέρες. Πέρυσι, η Νέα Υόρκη εισήγαγε ένα διάταγμα που θα αναγκάσει την Airbnb να παραδώσει δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων ονομάτων, διευθύνσεων και αριθμών τηλεφώνου, ώστε οι αρχές να εξαλείψουν τις παράνομες καταχωρίσεις. Η Airbnb μήνυσε και κέρδισε προσωρινή διαταγή, ενώ η υπόθεση είναι σε εξέλιξη στο δικαστήριο. Το δικαστήριο φαίνεται να έχει πάρει την πλευρά της εταιρείας αρχικά, χαρακτηρίζοντας το αίτημα της πόλης, υπέρβαση της ιδιωτικής ζωής, αλλά μια τελική απόφαση αναμένεται φέτος.
Όταν η Airbnb μήνυσε τη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνια, για νόμο που θα της επιβάλλει πρόστιμο για την ενοικίαση μισθωμάτων που δεν συμμορφώνονται με τους κανονισμούς, η εταιρεία ισχυρίστηκε ότι ο ομοσπονδιακός νόμος για τα δεδομένα, την εμπόδισε να θεωρηθεί υπεύθυνη για το περιεχόμενο της πλατφόρμας της ή οικοδεσπότες που δεν συμμορφώθηκαν με τους τοπικούς νόμους. Το περιφερειακό δικαστήριο και το ομοσπονδιακό εφετείο διαφώνησαν.
Το ευρωπαϊκό μέτωπο
Όμως και πέρα από τις ΗΠΑ, η Airbnb έχει φέτος να αντιμετωπίσει υποθέσεις και στην Ευρώπη καθώς και εκεί τα μέτωπα μεγαλώνουν. Η Πράγα διευρύνει την εκστρατεία της για να «φρενάρει» την Airbnb και άλλες παρόμοιες υπηρεσίες. Οι αρχές υποστηρίζουν ότι η Airbnb απομονώνει τους ντόπιους από την αγορά κατοικιών και αλλάζει το πρόσωπο των γειτονιών. Η τσεχική πρωτεύουσα ενέκρινε ένα σχέδιο που απαιτεί νομοθετικές αλλαγές που επιτρέπουν στις τοπικές αρχές να περιορίσουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, να βελτιώσουν τη συλλογή των φόρων και να αναγκάσουν τις πλατφόρμες να μοιραστούν περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τους χρήστες τους, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού των επισκεπτών κατά τη διάρκεια της παραμονής τους. Η πόλη συνεργάζεται με την εθνική κυβέρνηση και θα προσπαθήσει να ωθήσει τις αλλαγές μέσα από το κοινοβούλιο αυτό το έτος.
Η Πράγα έχει συζητήσει εδώ και χρόνια αν θα εφαρμόσει αυστηρότερους κανόνες για την καταπολέμηση της Airbnb. Το ζήτημα έχει ενταθεί πρόσφατα εξαιτίας της αύξησης των παραπόνων των πολιτών σχετικά με το θόρυβο, τη ζημία στα ιστορικά κτίρια και την αύξηση των ενοικίων. Η πόλη αντιμετωπίζει επίσης μια στεγαστική κρίση, καθώς τα διαμερίσματα αποσύρονται από την αγορά από τους ιδιοκτήτες οι οποίο στρέφονται σε εκμετάλλευση της αυξημένης ζήτησης για Airbnb.
Η Airbnb αμφισβήτησε τον ισχυρισμό ότι η λειτουργία της υπερφορτώνει την αγορά κατοικίας και διώχνει τους ντόπιους. Η εκπρόσωπος της εταιρείας Kirstin Macleod ανέφερε ότι μια μελέτη του Τσεχικού Κέντρου Οικονομικής Ανάλυσης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η διαμονή στην Airbnb ισοδυναμούσε με μόλις 1,8% του συνολικού αποθέματος ακινήτων της πόλης. Παρόλα αυτά, η εταιρεία συμμερίζεται τις «τοπικές ανησυχίες», είπε στο Bloomberg και είναι πρόθυμη να συνεργαστεί με την Πράγα και ολόκληρο τον κόσμο για να καταστήσει βιώσιμη και ασφαλής τη λειτουργία της.
Όμως η Πράγα μοιάζει αποφασισμένη καθώς το τοπικό συμβούλιο ενέκρινε την ένταξη της πόλης στο κίνημα 10 ευρωπαϊκών πόλεων – του Άμστερνταμ, της Βαρκελώνης, του Βερολίνου, του Μπορντό, των Βρυξελλών, της Κρακοβίας, του Μονάχου, του Παρισιού, της Βαλένθια και της Βιέννης- που υπέγραψαν κοινή επιστολή καλώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επικαιροποιήσει τους νόμους της για τον έλεγχό της. Αυτό σημαίνει πως οι νομικές μάχες που θα κληθεί να δώσει η Airbnb ενδέχεται να είναι τελικά πολύ περισσότερες και σε μερικές περιπτώσεις πιο δύσκολες.
